Tarihçe
Erken İmparatorluk Dönemi: MS 1. Yüzyıl
Kent, Julio-Claudius hanedanı ile ayrıcalıklı ilişkilerini lehine kullanarak Helenistik kent planı üzerinde kapsamlı bir şehirleşme programı hayata geçirmiştir. Epigrafik kayıtlar Zoilos döneminin ardından yerli soylu ailelerin önemini ve faaliyetlerini ortaya koymaktadır. Bu ailelerden bazıları Roma vatandaşlarıdır ve Tiberius Claudius Diogenes gibi Romalı isimlere sahiptir. MS 22 yılında, İmparator Tiberius yönetimi altında, kentin temsilcileri Roma’da senato önüne çıkarak Asya eyaletinde tapınak sığınma haklarının yeniden değerlendirilmesine yönelik büyük toplantıya katılmış (Tacitus, Annals 3.62) ve şehirlerinin bu ayrıcalığını ellerinde tutmayı başarmışlardır.
MS 1. yüzyıl boyunca Zoilos’un inşasını başlattığı yapılar tamamlanıp genişletilmiş ve başka yeni projeler başlatılmıştır. Toplantı ve festivaller için Tiyatro’nun auditoriumu mermerden yeniden yapılmış, şehrin kuzey ucuna büyük boyutlu Stadion inşa edilmiştir. Agora ve Tiyatro arasında kalan alan, ikincil bir kent meydanı olan Kent Parkı olarak şekillendirilmiştir. Şehrin tanrıçası Aphrodite ve Roma imparatorlarına ortak ibadet işleviyle, Roma stilinde Korinth düzeninde yeni bir tapınak inşa edilmiştir. MS 20-60 yılları arasında inşa edilen Sebasteion, dönemi tanımlayan anıtlardan biridir. Üzerindeki kabartmalar iki nesil boyunca artarda hüküm süren imparatorları, yani Augustus, Tiberius, Claudius ve Nero’yu konu alır ve şehrin, imparatorluğun başındaki Julio-Claudius hanedanıyla olan özel ilişkisinin somut bir temsilidir.
Hemen ardından bir başka anıtsal yapı olan ve Kent Parkı’nın güneybatı köşesinden girişi sağlanan Bazilika’nın yapımına başlanmıştır. Kent Parkı’nın güneybatı köşesinden girişi sağlanan bu yapının teknik ve tasarım detaylarına bakıldığında Sebasteion’da çalışan ekibin bu yeni proje için tekrar bir araya getirildiği ya da Sebasteion’dan buraya atandıkları anlaşılmaktadır. Bu yeni yapı, MS 1. yüzyılda tamamlanarak, Roma’nın yeni imparatorluk hanedanı olan Flaviuslara adanmıştır.
Bu tür yapıları olan kentler azdır; var olan yapıların da çok az örneği mermerden yapılmıştır ve bu kadar belirgin mimari bir “tasarım”a ve ölçeğe sahiptir. Örneğin, Stadion’un büyük dini şenlikler sırasında yapılan spor yarışmalarını izlemek için ağırlayabildiği seyirci kapasitesi 30.000’dir ve bu rakam Aphrodisias’ın nüfusundan çok daha fazladır. İddialı ve riskli bir yatırım olan Stadion, kentin prestijini arttırmak ve festivaller sırasında para harcayacak ziyaretçileri kendine çekmek için tasarlanmıştır.